Waarom ik van kleine ondernemers houd? Dat heeft meerdere grote redenen. Kleine ondernemers werken niet zo gestroomlijnd, zijn niet zo geoptimaliseerd, niet maximaal efficiënt en hebben vaak geen schaalvoordeel om bodemprijzen aan te kunnen bieden zodat jij een product van €20,- voor €18,50 kunt kopen. Maar kleine ondernemers die hebben iets dat veel waardevoller is dan een euro korting!
Innovatie & Creativiteit
Een kleine ondernemer heeft geen bodemprijzen, maar ze hebben vaak één ding: Creativiteit en innovatie. Kleine ondernemers zijn wendbaar en kunnen inspelen op de snelle veranderingen die de maatschappij vandaag doorstaat. Ik zeg niet dat we geen schaalvoordeel moeten hebben, want grote multinationals kunnen sommige dingen realiseren die kleine ondernemers gewoon niet kunnen door beperkte budgetten en resources. Echter, dit haalt vaak de menselijkheid uit innovatie.
Lokale ondernemers hebben geen gigantische databanken en procesoptimalisaties waardoor zij muurvast zitten in hun eigen structuur. Kleine ondernemers kunnen snel linksaf of rechts afslaan als zij dit moeten of willen, zonder dat zij honderden franchise filialen moeten omschakelen. Een kleine, lokale ondernemer heeft ook nog hoop en toekomstperspectief. Er is een visie en een drijfveer om die te realiseren.
Kruidenier in de straat
Misschien een radicale uitspraak maar in zekere zin wel de waarheid. Om dit goed uit te kunnen leggen maak ik gebruik van het voorbeeld van de Albert Heijn. Het begon als een klein kruidenwinkeltje en is uitgegroeid tot een gigantische, bekende supermarktketen. Deze groei was fantastisch, want de supermarkt heeft veel voordelen gebracht. Maar er komt een moment waarop het haar limieten heeft bereikt en dat blijkt nu bij de supermarkt in het algemeen het geval te zijn.
De processen van Albert Heijn zijn inmiddels zo geoptimaliseerd, de bedrijfsidentiteit is inmiddels zo vast in steen gegraveerd, dat kán je niet meer zomaar veranderen. Het is een efficiënte en geoliede machine geworden, maar er is geen ruimte voor grote verandering. Het liefst blijft de winkelketen hetzelfde, omdat elke grote verandering een vermogen aan budget kost om te realiseren. Albert Heijn is maar een voorbeeld, maar het zit muurvast in haar eigen systeem. Als je de identiteit zou willen veranderen, moet je honderden filialen veranderen. Iets dat vele miljoenen euro’s kan gaan kosten.
Vast in eigen gevangenis
Nogmaals, Albert Heijn is maar een voorbeeld, maar veel bedrijven die groeien worden uiteindelijk een “systeemspeler”. Op het moment dat bedrijven groot genoeg worden om een systeemspeler te worden, verandert er iets permanent. Het bedrijf wijzigt koers van “Alles is mogelijk” naar “Dit is hoe het werkt”. De doelen veranderen van innoveren naar optimaliseren. Op zichzelf is dit laatste niet slecht, behalve als je je bedenkt dat hiermee vaak de creativiteit en innovatie uit het bedrijf wordt geslagen.
Oh ja, en er verandert nog iets. Wanneer een bedrijf een systeemspeler wordt, verandert er iets wezenlijks. Systeemspelers zijn namelijk niet meer ècht concurrenten van elkaar, maar zien elkaar als partners. De visie verandert van onderscheidend naar convergerend. Grote systeemspelers werken samen aan “het grote geheel” in plaats van aan een eigen visie om iets moois op de wereld te brengen. De ene supermarkt is misschien nog wel de concurrent van de ander, maar de topmannen en groot-aandeelhouders stemmen alles keurig af. Er is geen sprake meer van klantenwerving maar van klantenverdeling. Jij zoveel procent, ik de rest. De markt wordt niet langer veroverd maar opgedeeld.
Gevolgen voor het product
Het gevolg van dit gebrek aan innovatie en het onderhouden van een collectieve visie, is klaarblijkelijk dat veranderingen bestaan uit optimalisatie en marketing. In het geval van de supermarkt betekent dat: Zo veel mogelijk originele merken die goed verkopen, opkopen om daar een eigen label op te plakken. Of in het ergste geval, originele merken kopiëren en de prijs van de huismerk-kopie drastisch lager maken om het originele merk te verstoten. Deze strategie wordt ook besproken in het artikel over wurgmerken.
Kleine ondernemers steunen
Ik zeg dit natuurlijk omdat ik er zelf een ben, maar ook omdat ik een groot fan ben van de andere kleine ondernemers. De strijd aangaan met grote systeemspelers lukt alleen als je over de drijfveer beschikt om te innoveren. Daar zit namelijk een product of dienst waar systeemspelers alleen maar van kunnen dromen, omdat zij zelf niet meer de mogelijkheid hebben om creatief te zijn. Systeemspelers zijn daar jaloers op.
The sky is the limit, en dat klopt echt. Op het moment dat je boven de wolken uit stijgt, is jouw visie irrelevant geworden. Wordt geen systeemspeler, wordt een marktleider.